Gelecekte doktorlar hastaların içini günümüzdeki görüntüleme cihazları olmadan ve cildi kesmeden görünteleyebilecekler. Yeni bir çözüm, cildi geçici olarak şeffaf hale getiriyor. Bu çözüm ise Doritos, Gatorade gibi birçok şekerli üründe bulunan bir gıda boyası. Bu boya bir fare üzerinde denendiğinde, araştırmacıların farenin vücudunun içini görmelerini sağlıyor.
Alison Pearce Stevens
Çeviri: Sedef Çakır
Gelecekte doktorlar hastaların içini günümüzdeki görüntüleme cihazları olmadan ve cildi kesmeden görünteleyebilecekler. Yeni bir çözüm, cildi geçici olarak şeffaf hale getiriyor. Bu çözüm ise Doritos, Gatorade gibi birçok şekerli üründe bulunan bir gıda boyası. Bu boya bir fare üzerinde denendiğinde, araştırmacıların farenin vücudunun içini görmelerini sağlıyor. Araştırmacılar, bulgularını Science dergisinde paylaştılar. Yeni çalışmaya katılmamış olan Lydia Kisley, “Cildin içine bu kadar kolay bir şekilde bakabilmek, biyolojiyi ve tıbbı daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.” ifadelerini kullanıyor. Kisley, şu anda Cleveland, Ohio’daki Case Western Reserve Üniversitesi’nde yeni görüntüleme yöntemleri geliştiriyor. Ayrıca, “Şu anda, bu görüntüleme gerçek zamanlı olarak ve invaziv cerrahiler gerektirmeden yapılabiliyor. Bunun öncelikle hayvanlar ve laboratuvarlarda kullanılacağını düşünüyorum. Gelecekte, bu yöntem insan tıbbına da girebilir.” sözlerini dile getiriyor.
“Şu anda, bu görüntüleme gerçek zamanlı olarak ve invaziv cerrahiler gerektirmeden yapılabiliyor. Bunun öncelikle hayvanlar ve laboratuvarlarda kullanılacağını düşünüyorum. Gelecekte, bu yöntem insan tıbbına da girebilir.”
Işığın geçmesine izin vermek
Nesneleri, ışığın onlardan yansıması ve gözümüze girmesi sayesinde görürüz. Pencere gibi şeffaf maddeler ışığın geçmesine izin verir. Bu sayede ışık, pencerenin diğer tarafındaki nesnelerden yansıyarak gözlerimize geri dönebilir. Bu sebeple, camın dışarısındaki nesneleri görebiliriz.Ancak, eğer hava sisliyse bu durum değişir. Işık, havadan geçerken sisin içindeki küçük damlacıklardan farklı bir hızda hareket eder. Bu sebeple ışık; bir ağaçtan ya da binadan gözlerimize ulaşmaktansa, sis damlacıklarından her yöne yansır. Bu da havayı, içinden görmekte zorlandığımız süt beyazı bir renge dönüştürür.
Cildi şeffaf hale getirmenin anahtarı, ışığın dokudan penceredeki gibi geçmesini sağlamaktır. İşte burada boya devreye girer. Boyalar, ışığın belirli renklerini veya dalga boylarını emer.
Aynı sebepten dolayı, cilt şeffaf değildir. Cilt çok miktarda su ve yağ içerir. Eğer ışık, su ve yağdan aynı hızda geçseydi, cildin içini görebilirdik. Fakat geçmez, bu yüzden ışık dağılır. Sonuç olarak, cildin yüzeyini görebilimemize rağmen altındaki şeyleri göremeyiz. Cildi şeffaf hale getirmenin anahtarı, ışığın dokudan penceredeki gibi geçmesini sağlamaktır. İşte burada boya devreye girer. Boyalar, ışığın belirli renklerini veya dalga boylarını emer. Emmedikleri renkler ise gözümüze geri yansır. İşte bu, gördüğümüz renktir. Cildin şeffaf olmasını sağlayabilecek bir şey bulmak için araştırmacılar, 21 farklı turuncu ve kırmızı boya türünü test etti. Bu boyaların her biri, mavi ışık dalga boylarını emer. Bu mavi tonları ortadan kaldırmak ışığın dağılmasını azaltabilir.

Malzeme bilimci Zihao Ou, bu çalışmayı Stanford Üniversitesi’nde (şu anda Teksas Üniversitesi, Dallas’ta çalışıyor) yürüttü. Aynı zamanda çalışmaya katılan Stanford’da bir nöro mühendis olan Guosong Hong, “Ou büyük bir yaygın emici molekül yelpazesinin kapsamlı bir taramasını gerçekleştirdi,” diyor. Tartrazin adlı turuncu-kırmızı boya, gıda ürünlerinin parlak bir şekilde renklendirilmesini sağlar. Bu boya, mavi dalga boylarını emdiği için, ışığın su ve yağ moleküllerinden benzer hızlarda geçmesine yardımcı oldu. Bu da cildin şeffaf hale gelmesini sağladı.
Gıda boyası, cildi şeffaf hale getiriyor
Ekip, tartrazini su ile karıştırarak ince bir tavuk dilimi üzerinde test etti. Et, altından ışık yanan ve üzeri çizgilerle yazılarla dolu bir ışık tablasının üzerinde yer alıyordu. (Işık tablası, altından ışık yanan şeffaf bir çalışma yüzeyidir.) Araştırmacılar, çözeltiyi ete uygularken, kısa süre içinde altındaki yazıları görmeye başladılar. Çözeltiyi yıkadıklarında ise tavuk tekrar opak hale geldi ve yazılar kayboldu. Araştırmacılar daha sonra çözeltiyi bir fare üzerinde denediler. Hayvanın tüylerini temizledikten sonra, boyayı başına, karnına ve bacaklarına sürdüler. Her seferinde, farelerin vücudunun içine bakabildiler.

Fakat, çözeltinin yalnızca farelerin cildinde kalmadığı fark edildi. Hayvanın kaslarına ve diğer dokularına sızarak, onları da şeffaf hale getirdi. Bu, ekibin küçük bir pompalayan kalbi, şişen akciğerleri ve diğer iç organları gözlemlemesine olanak sağladı. Bilim insanları bunu yapmak için özel bir ekipmana ihtiyaç duymadılar, sadece sıvı boya ve parlak bir ışık kullandılar. Hong, Stanford Üniversitesi’nin bir basın açıklamasında, “Cildi su ile durulayıp masaj yaptığımız anda, etki birkaç dakika içinde tersine döndü. Bu, gerçekten şaşırtıcı bir sonuç.” ifadelerini kullandı. Hong, “Bu teknik, henüz insanlar üzerinde kullanılmaya hazır değil. Cildimiz, bir fareninkinden çok daha kalındır. Bu nedenle, boya bizim içimizi görmekte işe yaramayabilir. Ayrıca, boyanın insan cildine uygulanmasının güvenli olup olmadığı henüz bilinmemektedir.” diyor.
Hong, “Bu teknik, henüz insanlar üzerinde kullanılmaya hazır değil. Cildimiz, bir fareninkinden çok daha kalındır. Bu nedenle, boya bizim içimizi görmekte işe yaramayabilir. Ayrıca, boyanın insan cildine uygulanmasının güvenli olup olmadığı henüz bilinmemektedir.” diyor.
Ancak eğer güvenliyse bir gün bu boya, dövme silme işlemi için lazerlere rehberlik edebilir. Hatta, bazı X-ışınlarını veya diğer vücut taramalarını yerini alarak, doktorların cilt kanserini cildi kesmeden tespit etmelerini sağlayabilir. Evde bir parça et üzerinde boyanın ne kadar etkili olduğunu görebilirsiniz. Ancak, Doritos tozunu suyla karıştırmadan önce bir dakika durun. Bunun yerine, Ulusal Bilim Vakfı tarafından sağlanmış talimatları ve güvenlik yönergelerini dikkatlice takip edin. Boya, gıdalara uygulanan küçük miktarlarda tüketilebilir olabilir. Fakat, saf gıda boyası ile temas farklıdır. Hong, saf boyanın “yenmemesi veya insanlar ya da hayvanlara uygulanmaması gerektiğini” vurguluyor.
Kaynakça
https://www.snexplores.org/article/orange-food-dye-turn-skin-transparent (Son erişim tarihi: 28.03.2025)