İktisadın geçmişi ve bugün

İktisadi düşüncenin, Mark Blaug’un deyişiyle “ölmüş iktisatçıların yanlış fikirleri” olmayıp, günümüzde yaşanan sorunlar ve çıkış yollarının tartışılması bakımından önemli olduğu inancı, bütün yazıların temelinde yer alıyor.

Bu yazı dizisi iktisadi düşünce tarihinde ele alınan önemli iktisatçılarının görüşlerinin bugünün dünyasını anlamak bakımından ne kadar yararlı olabileceğini tartışma amacını güdüyor. İktisadi düşüncenin, Mark Blaug’un deyişiyle “ölmüş iktisatçıların yanlış fikirleri” olmayıp, günümüzde yaşanan sorunlar ve çıkış yollarının tartışılması bakımından önemli olduğu inancı, bütün yazıların temelinde yer alıyor. Özellikle Türkiye’de güncel iktisat politikaları tartışmalarıyla belirlenen kısır gündemi aşmaya ve alternatif düşünceler üretme olanaklarının tartışılmasına şu anda çok ihtiyaç var.

Yazı dizisi, birbiriyle ilişkili iki önemli hipotezin oluşturduğu bir çerçeve sunuyor: İlk olarak, iktisat, hiçbir zaman içine ortaya çıktığı iktisadi ve sosyal koşullardan bağımsız değil. Hatta, iktisadın bu koşulların gelişmesi konusunda önemli etkileri olduğunu söylemek de yanlış olmaz. Dolayısıyla, iktisat ve toplum arasındaki ilişki dinamik ve çift yönlü bir ilişki olarak ele alınmalı. İkinci olarak da, iktisat bir “insan” bilimi, yani, insanın özgürleşmesi de dâhil olmak üzere önemli etik ve politik sorunlardan hiçbir zaman bağımsız değil. Dolayısıyla, iktisadın hem dünyayı anlamak hem de toplumu daha iyiye doğru dönüştürmek gibi hedefleri olmalı.

Yazı dizisinde yer alacak yazılara ilişkin geçici bir liste aşağıda veriliyor:

1. İki Tarz-ı İktisat: Oikonomia ve Katalaksi
2. Adam Smith: Kapitalist Toplumun Kuruluşu
3. David Ricardo: Sermaye Birikimi, Sınıf Savaşımı
4. David Ricardo: Para ve 2008 Krizi
5. Karl Marx ve Neoliberal Kapitalizm
6. Karl Polanyi ve Faşizm
7. Keynes, Kriz ve Refah Devleti
8. Keynescilik ve Monetarizm: 1970’lerin Krizi
9. “Yeni Klasik” ve “Yeni Keynesyen” İktisat: Neoliberal Dönüşüm
10. Heterodoks İktisat: Çare?
11. “Nereye Payidar”? İktisadın Geleceği